Bodemstructuur is wat een lastig te beïnvloeden gesteldheid van de grond.
Veel factoren spelen een rol en zijn niet allemaal snel te verbeteren.
Kruimel- en korrelstructuur
Met structuur spreken we over de manier waarop de gronddeeltjes aan elkaar liggen.
Als alle korrels los in de grond liggen (korrelstructuur) is zowel op klei als op zandgrond sprake van een slechte structuur.
Bij een kruimelstructuur zijn de korrels verenigd tot kruimels die dan losjes tegen elkaar in de grond liggen. In de kruimels wordt het water vastgehouden. Tussen de kruimels kan genoeg lucht zitten, en wordt overtollig water snel afgevoerd. Dit is de toestand waar we naar streven.
Structuur vernielen
Structuurbederf is zomaar geregeld. Door ondoordacht omgaan met de grond kunt u in één dag zoveel vernielen dat de grond er jaren over doet om weer te herstellen.
Met name als de grond erg nat is , is voorzichtigheid geboden. rijden over natte grond drukt de kruimels stuk en de lucht uit de grond. Als u de grond weer los maakt zitten er te veel losse korrels tussen de kruimels. Ook grond bewerken kan beter niet als de grond veel te nat of juist extreem droog is.
Slagregens en veel sproeien slaan de bovenste kruimels stuk. Die spoelen mee naar beneden waardoor de grond te veel verdicht. Hierom is het ook beter om de grond in de winterperiode bedekt te houden met planten of een mulchlaagje.
Zelfs veel lopen op natte grond geeft al flink structuur bederf.
Structuur verbeteren
Structuur is een proces van de bodem zelf. Maar u kunt wel de voorwaarden voor een goede structuur sterk verbeteren door de volgende maatregelen en handelingen toe te passen.
- Stijve, dichte grond moet u los maken zodat er lucht kan toetreden. - Te losse grond (korrelstructuur) kunt u met organische stof verbeteren. - Zure grond moet u bekalken, dit bevordert de kruimelvorming. - Bedek de grond met een bodembedekker, gras of een mulchlaag. - Bemesten met organische mestkorrel i.p.v. kunstmest.
Grondbewerking
Bij grond met een goede structuur kunt u door bewerken alleen maar vernielen. Vooral het te fijn maken van de grond door frezen kan grote schade aanrichten, wat pas na jaren weer hersteld.
Oppervlakkig spitten en grof cultivateren kan niet veel kwaad, vooral niet als daarbij organische stof wordt in gewerkt. Grondbewerkingen moet u nooit uitvoeren als de grond te nat is.
Veenproducten
Door het toevoegen van humus wordt kleigrond luchtiger en losser. Zandgronden worden door toevoegen van humus meer samenhangend en watervasthoudend.
Tuinturf en turfmolm verteren veel minder snel dan stalmest. En leveren dus ook langer een bijdrage aan de structuur van de grond. Wel moet vaak kalk bij gestrooid worden, omdat deze producten de grond zuurder maken.
Compost is niet een veenproduct maar een beetje een verzamelnaam voor jong gedeeltelijk verteerd organisch materiaal. Voor de tuin heeft groencompost de voorkeur boven gft-compost. Het mooist is natuurlijk om zelf compost te maken en zo de kringloop in de tuin te houden.
Ruige stalmest is goed voor het bodemleven, wat op zijn beurt ook een belangrijke bijdrage levert aan de structuur. Stalmest die verteert laat holtes achter in de grond, wat goed is voor de lucht in de grond. Het beste is stalmest met veel stro wat minstens een half jaar oud is.